MÔ HÌNH KINH DOANH HIỆN NAY TRÊN THẾ GIỚI
I/ MÔ HÌNH KINH DOANH LÀ GÌ?
Mô hình kinh doanh (business model) là cách thức một doanh nghiệp tạo ra, phân phối và nắm giữ giá trị. Đây là nền tảng cốt lõi giúp doanh nghiệp định hình cách thức hoạt động, xác định nguồn doanh thu, cơ cấu chi phí, cũng như các mối quan hệ với khách hàng và các bên liên quan. Có thể hiểu đơn giản, mô hình kinh doanh là kế hoạch tổng thể về cách doanh nghiệp kiếm tiền.
Mô hình kinh doanh Canvas
Các thành phần cơ bản của mô hình kinh doanh bao gồm:
1. Đề xuất giá trị (Value Proposition): Lợi ích và giá trị mà sản phẩm hoặc dịch vụ mang lại cho khách hàng, giúp doanh nghiệp khác biệt so với đối thủ cạnh tranh.
2. Khách hàng mục tiêu (Customer Segments): Xác định đối tượng khách hàng mà doanh nghiệp muốn phục vụ.
3. Kênh phân phối (Channels): Cách mà sản phẩm hoặc dịch vụ đến với khách hàng, bao gồm các kênh bán hàng, tiếp thị, và phân phối.
4. Quan hệ khách hàng (Customer Relationships): Chiến lược xây dựng và duy trì mối quan hệ với khách hàng để tạo sự gắn kết và trung thành.
5. Dòng doanh thu (Revenue Streams): Các nguồn thu nhập chính của doanh nghiệp từ các sản phẩm hoặc dịch vụ.
6. Hoạt động chính (Key Activities): Các hoạt động mà doanh nghiệp cần thực hiện để cung cấp giá trị cho khách hàng.
7. Nguồn lực chính (Key Resources): Những tài sản, con người, công nghệ hoặc nguồn lực khác mà doanh nghiệp cần để vận hành.
8. Đối tác chính (Key Partnerships): Các mối quan hệ với đối tác chiến lược để hỗ trợ và tối ưu hoá mô hình kinh doanh.
9. Cơ cấu chi phí (Cost Structure): Những chi phí cần thiết để duy trì và phát triển mô hình kinh doanh, bao gồm chi phí hoạt động và chi phí sản xuất.
II/ CÁC MÔ HÌNH KINH DOANH HIỆN NAY TRÊN THẾ GIỚI
Hiện nay có hàng chục mô hình kinh doanh khác nhau trên thế giới, với mỗi mô hình được xây dựng để phù hợp với các ngành nghề và thị trường khác nhau. Các mô hình kinh doanh phổ biến bao gồm mô hình sản xuất, mô hình bán lẻ, mô hình dựa trên thuê bao, mô hình freemium, mô hình marketplace, và nhiều mô hình khác.
Các mô hình kinh doanh hiện nay trên thế giới:
1. Mô hình sản xuất (Manufacturing)
– Mô hình sản xuất là gì? Đây là mô hình cổ điển nhất, trong đó doanh nghiệp sản xuất sản phẩm từ nguyên liệu thô và bán chúng trực tiếp hoặc qua các nhà bán lẻ, đại lý. Mô hình này phát triển mạnh trong lĩnh vực công nghiệp, điện tử, và hàng tiêu dùng.
– Chiến lược: Để cạnh tranh, các doanh nghiệp sản xuất thường đầu tư vào quy trình sản xuất tinh gọn (lean manufacturing), tối ưu hóa chuỗi cung ứng và áp dụng công nghệ để giảm chi phí và nâng cao chất lượng.
– Ưu điểm: Kiểm soát chất lượng sản phẩm; có thể tối ưu hóa chi phí sản xuất khi quy mô lớn.
– Nhược điểm: Yêu cầu đầu tư lớn vào nhà máy, nhân công và nguyên liệu; chi phí bảo trì cao.
Mô hình sản xuất có thể mở rộng quy mô và tạo ra lợi thế cạnh tranh về giá nếu doanh nghiệp đạt được hiệu quả sản xuất cao. Tuy nhiên, nó phụ thuộc vào nguyên liệu và nhân công, đồng thời chịu rủi ro khi chi phí nguyên liệu tăng hoặc thị trường biến động.
2. Mô hình bán lẻ (Retail)
– Mô hình bán lẻ là gì?: Doanh nghiệp mua hàng từ nhà sản xuất hoặc nhà phân phối và bán trực tiếp cho khách hàng cuối cùng. Mô hình này thường thấy trong các cửa hàng truyền thống, siêu thị, và cả các cửa hàng thương mại điện tử.
– Chiến lược: Các nhà bán lẻ thường xây dựng trải nghiệm mua sắm để thu hút và giữ chân khách hàng, áp dụng các chiến lược bán lẻ đa kênh (omnichannel), và tối ưu hóa quản lý hàng tồn kho.
– Ưu điểm: Tiếp cận trực tiếp với khách hàng; dễ dàng điều chỉnh sản phẩm theo nhu cầu thị trường.
– Nhược điểm: Phụ thuộc vào nhà cung cấp; khó cạnh tranh với thương mại điện tử.
Mô hình bán lẻ có thể phản hồi nhanh chóng với thay đổi nhu cầu thị trường, nhưng cần quản lý khắt khe về mặt hàng tồn kho và chịu ảnh hưởng từ sự phát triển của thương mại điện tử.
3. Mô hình dịch vụ thuê bao (Subscription)
– Mô hình dịch vụ thuê bao là gì?: Khách hàng trả phí định kỳ để tiếp tục sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ, từ đó giúp doanh nghiệp duy trì dòng doanh thu ổn định. Mô hình này phổ biến với các công ty cung cấp phần mềm, nội dung giải trí, dịch vụ học trực tuyến.
– Chiến lược: Để tăng trưởng, doanh nghiệp phải tạo ra giá trị liên tục thông qua cải tiến dịch vụ, thêm tính năng mới, và giữ chân khách hàng. Các chiến lược bổ sung như cá nhân hóa và đa dạng hóa gói thuê bao cũng giúp tăng cường sự trung thành.
– Ưu điểm: Tạo nguồn thu ổn định; dễ dàng dự đoán doanh thu dài hạn.
– Nhược điểm: Phải liên tục nâng cấp dịch vụ để duy trì sự hài lòng của khách hàng; tỷ lệ hủy dịch vụ có thể cao nếu không đủ hấp dẫn.
Mô hình này hiệu quả trong việc tạo ra thu nhập định kỳ và dễ mở rộng quy mô. Tuy nhiên, để duy trì tỷ lệ gia hạn thuê bao cao đòi hỏi doanh nghiệp phải đảm bảo sự hài lòng của khách hàng.
4. Mô hình freemium
– Mô hình freemium là gì? Cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ cơ bản miễn phí, nhưng tính phí các tính năng cao cấp. Phổ biến trong các ứng dụng di động và phần mềm trực tuyến. Khởi nguồn từ các ứng dụng phần mềm, mô hình freemium cho phép người dùng trải nghiệm sản phẩm miễn phí trước khi quyết định mua các tính năng cao cấp.
– Chiến lược: Mô hình này tận dụng việc thu hút số lượng người dùng lớn, sau đó áp dụng các chiến thuật tiếp thị và ưu đãi để khuyến khích nâng cấp lên phiên bản trả phí.
– Ưu điểm: Thu hút người dùng dễ dàng do ban đầu không mất phí; tiềm năng doanh thu cao từ người dùng cao cấp.
– Nhược điểm: Khó khăn trong việc chuyển đổi từ người dùng miễn phí sang người dùng trả phí.
Mô hình Freemium giúp xây dựng cơ sở người dùng rộng lớn, nhưng tỷ lệ chuyển đổi từ miễn phí sang trả phí có thể thấp, và chi phí phục vụ khách hàng miễn phí vẫn cần quản lý kỹ.
5. Mô hình marketplace (Thị trường trực tuyến)
– Mô hình marketplace là gì? Kết nối người mua và người bán trên cùng một nền tảng trưc tuyến, ví dụ như eBay, Amazon, shoppee và các nền tảng gọi xe….
– Chiến lược: Để duy trì lợi thế, marketplace cần đầu tư vào trải nghiệm người dùng, tối ưu hóa tìm kiếm sản phẩm và quản lý các nhà cung cấp. Một số chiến lược tăng trưởng bao gồm mở rộng danh mục sản phẩm và áp dụng các chính sách về chất lượng.
– Ưu điểm: Doanh thu đến từ hoa hồng; chi phí lưu kho và phân phối thấp.
– Nhược điểm: Cạnh tranh cao; phụ thuộc vào lượng người dùng cả hai phía.
Mô hình này phát triển tốt khi có lưu lượng truy cập cao và cung cấp trải nghiệm mua sắm tiện lợi. Tuy nhiên, marketplace cần đảm bảo nguồn cung ổn định và đối mặt với rủi ro cạnh tranh về giá.
6. Mô hình nhượng quyền (Franchise)
– Mô hình nhượng quyền là gì? Doanh nghiệp cung cấp quyền kinh doanh thương hiệu, quy trình, mô hình hoạt động cho các đối tác và nhận phí nhượng quyền.
– Chiến lược: Để thành công, doanh nghiệp nhượng quyền cần phát triển bộ hướng dẫn chi tiết và các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt. Ngoài ra, hỗ trợ liên tục về quản lý và marketing là yếu tố quyết định.
– Ưu điểm: Tăng trưởng nhanh mà không cần vốn lớn; mở rộng thương hiệu dễ dàng.
– Nhược điểm: Khó kiểm soát chất lượng dịch vụ ở các chi nhánh nhượng quyền; lệ thuộc vào đối tác.
Mô hình này cho phép mở rộng nhanh chóng và giảm rủi ro vốn. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào đối tác có thể ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu nếu không đảm bảo chất lượng đồng nhất.
7. Mô hình dựa trên quảng cáo (Advertising)
– Mô hình dựa trên quảng cáo là gì?: Cung cấp nội dung hoặc dịch vụ miễn phí và kiếm doanh thu từ quảng cáo. Điển hình là Google, Facebook, youtube….
– Chiến lược: Thành công của mô hình phụ thuộc vào khả năng thu hút người dùng và cung cấp nội dung hấp dẫn để duy trì và phát triển tệp khách hàng. Dữ liệu người dùng được sử dụng để cá nhân hóa quảng cáo, tăng hiệu quả và giá trị cho các nhà quảng cáo.
– Ưu điểm: Thu hút người dùng không mất phí; nguồn thu ổn định từ đối tác quảng cáo.
– Nhược điểm: Cạnh tranh lớn; cần lượng người dùng cao để tạo ra doanh thu đáng kể.
Doanh thu ổn định từ quảng cáo khi có lượng người dùng lớn, nhưng mô hình này phụ thuộc vào sự tuân thủ các quy định về bảo mật dữ liệu, và thay đổi trong hành vi người dùng có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến doanh thu.
8. Mô hình môi giới (Brokerage)
– Mô hình môi giới là gì? Kết nối người mua và người bán và thu phí từ cả hai bên, thường thấy trong ngành bất động sản và các sàn giao dịch tài chính, , nơi mà doanh nghiệp kết nối người mua và người bán và thu phí hoa hồng.
– Chiến lược: Để thu hút khách hàng, các nhà môi giới thường cung cấp các dịch vụ tư vấn, thông tin chuyên sâu, và tối ưu hóa trải nghiệm giao dịch để thu hút và giữ chân khách hàng.
– Ưu điểm: Doanh thu ổn định từ phí giao dịch; chi phí vận hành tương đối thấp.
– Nhược điểm: Cạnh tranh gay gắt và phụ thuộc vào sự biến động của thị trường.
Đây là mô hình ít rủi ro về vốn, nhưng lại dễ gặp cạnh tranh và chịu ảnh hưởng trực tiếp từ sự biến động của thị trường.
9. Mô hình cho thuê (Leasing)
– Mô hình cho thuê là gì? Cho thuê sản phẩm hoặc tài sản thay vì bán đứt. Phổ biến trong ngành ô tô, thiết bị máy móc.
– Chiến lược: Để tăng doanh thu, doanh nghiệp cho thuê thường cung cấp các dịch vụ hỗ trợ như bảo trì, nâng cấp sản phẩm và tạo các gói thuê linh hoạt.
– Ưu điểm: Tạo nguồn thu ổn định trong thời gian dài; khách hàng không phải chi trả toàn bộ chi phí ngay.
– Nhược điểm: Chi phí bảo trì, quản lý cao; rủi ro về hao mòn tài sản.
Mô hình này mang lại thu nhập dài hạn và duy trì mối quan hệ liên tục với khách hàng, nhưng chi phí bảo trì và quản lý tài sản là một trở ngại lớn.
10. Mô hình đồng sáng tạo (Crowdsourcing)
– Mô hình đồng sáng tạo là gì? Mô hình này huy động nguồn lực từ cộng đồng để tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ . Thu hút người dùng tham gia đóng góp vào phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ, ví dụ như Wikipedia hoặc các nền tảng góp ý.
– Chiến lược: Để thành công, cần có cơ chế khuyến khích sự đóng góp và đảm bảo chất lượng nội dung đầu vào. Một số công ty áp dụng chiến lược thưởng, xếp hạng để tăng sự tham gia của cộng đồng.
– Ưu điểm: Giảm chi phí nhân lực; tăng sự sáng tạo và đa dạng.
– Nhược điểm: Khó kiểm soát chất lượng; có thể gặp vấn đề về bản quyền hoặc quyền sở hữu.
Đây là mô hình rất tiết kiệm chi phí và khuyến khích sáng tạo, nhưng khó kiểm soát chất lượng và phụ thuộc vào sự đóng góp tình nguyện của người dùng.
11. Mô hình chia sẻ lợi nhuận (Revenue Sharing)
– Mô hình chia sẻ lợi nhuận là gì? Doanh nghiệp chia sẻ một phần doanh thu với các đối tác để tạo động lực hợp tác. Ví dụ như các chương trình liên kết hoặc phân phối lợi nhuận với các nhà sáng tạo nội dung.
• Ưu điểm: Không cần chi trả trước cho đối tác; dễ thu hút hợp tác.
• Nhược điểm: Phụ thuộc vào doanh thu của công ty; nếu doanh thu thấp sẽ ảnh hưởng tới đối tác.
12. Mô hình tiêu thụ dựa trên nhu cầu (On-Demand)
– Mô hình tiêu thụ dựa trên nhu cầu là gì? Cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ ngay lập tức khi khách hàng cần, như dịch vụ gọi xe hoặc giao đồ ăn.
– Ưu điểm: Tiện lợi cho khách hàng; tạo cơ hội doanh thu liên tục.
– Nhược điểm: Yêu cầu khả năng phản hồi nhanh; chi phí cao trong việc đảm bảo cung cấp dịch vụ kịp thời.
13. Mô hình sản phẩm dưới dạng dịch vụ (Product-as-a-Service)
– Mô hình dịch vụ là gì? Thay vì bán sản phẩm, doanh nghiệp cung cấp sản phẩm dưới dạng dịch vụ thuê bao. Phổ biến trong các lĩnh vực như thiết bị công nghệ cao, máy móc công nghiệp.
– Ưu điểm: Tạo nguồn thu định kỳ; dễ dàng quản lý bảo trì, nâng cấp sản phẩm.
– Nhược điểm: Đòi hỏi quản lý và bảo trì thường xuyên; không tạo doanh thu lớn ngay lập tức.
14. Mô hình hợp tác (Joint Ventures/Alliances)
– Mô hình hợp tác là gì? Hai hoặc nhiều doanh nghiệp hợp tác, chia sẻ nguồn lực, để đạt mục tiêu chung.
– Ưu điểm: Kết hợp lợi thế của các bên; giảm chi phí nghiên cứu và phát triển.
– Nhược điểm: Rủi ro khi chia sẻ thông tin và nguồn lực; cần có sự hợp tác bền vững từ cả hai bên.
15. Mô hình tài trợ cộng đồng (Crowdfunding)
– Mô hình tài trợ cộng đồng là gì? Doanh nghiệp huy động vốn từ cộng đồng, đặc biệt phổ biến với các doanh nghiệp khởi nghiệp.
– Ưu điểm: Dễ dàng huy động vốn từ cộng đồng; xác định nhu cầu thị trường trước khi ra mắt sản phẩm.
– Nhược điểm: Phải chia sẻ thông tin công khai; rủi ro không đạt được mục tiêu vốn mong muốn.
Các mô hình kinh doanh này có thể linh hoạt điều chỉnh và kết hợp để tạo ra lợi thế cạnh tranh. Việc lựa chọn mô hình phù hợp cần căn cứ vào thị trường mục tiêu, nguồn lực hiện có và chiến lược phát triển dài hạn của doanh nghiệp.
Cung cấp chuyên gia đào tạo doanh nghiệp
– – –
Tổ chức sự kiện chuyên nghiệp là đơn vị hoạt động nhiều năm kinh nghiệm trong các lĩnh vực tổ chức sự kiện. https://tochucsukienchuyennghiep.vn với thế mạnh về đội ngũ nhân sự trẻ, sáng tạo, nhiệt huyết, năng động được nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn.
Thông tin liên hệ: TỔ CHỨC SỰ KIỆN CHUYÊN NGHIỆP
Tel: 028. 222 99 295 Hotline: 0919 100 369
Email: nguyenmarketingevent@gmail.com
Website: https://tochucsukienchuyennghiep.vn
Fanpage: Tổ Chức Sự Kiện Chuyên Nghiệp